Zwyczaj oblewania wodą czyli lany poniedziałek to jedna z najpopularniejszych tradycji ludowych, obchodzona wyjątkowo hucznie na wsiach. Jest to słowiańska tradycja oczyszczania wodą. Zwyczaj polewania wodą wyrażał radość z budzenia się przyrody po zimie. Oblewanie wodą miało tez wymiar miłosny. Woda jest symbolem płodności bez niej nie obrodzi pole. Oblewanie kobiet przez mężczyzn było formą zalotów. Dziewczyna zmoczona do suchej nitki w Wielki Poniedziałek mogła czuć się wyróżniona.
Śmigus i dyngus to dwa różne obyczaje obchodzone do XV wieku. Śmigus to rytuał uderzania w nogi wierzbowymi witkami i palmami oraz oblewanie zimną wodą młodych dziewczyn i miało to symbolizować oczyszczenie z brudu i chorób. Dyngus to wykupowanie od lania wodą w zamian za pisankę czy poczęstunek. Dyngus po słowiańsku znaczy włóczebny i wywodzi się od wiosennego składania wzajemnych wizyt u rodziny i znajomych połączonych z poczęstunkiem a także podarunkiem. Wizytom towarzyszyły śpiewy o charakterze religijnym i ludowym. Z biegiem lat te dwa zwyczaje połączyły się i pod wspólną nazwą zostały zdominowane przez oblewanie wodą.
Zwyczajowe polewanie wodą miało różne formy w różnych rejonach Polski. Najbardziej rozpowszechnione było oblewanie wodą z rozmaitych naczyń. Na wsi młodzi chłopcy używając wiader z wodą polewali dziewczęta, chwytano też je i zanurzano w rzece lub stawie, natomiast w miastach panował zwyczaj pokrapiania dziewczyn perfumami.
Dziś mówiąc o śmigusie-dyngusie mamy na myśli oblewanie się wodą w Poniedziałek Wielkanocny. Oblewanie wodą dotyczy wszystkich nie tylko dziewcząt na wydaniu. Lany poniedziałek jest bardziej formą zabawy i żartu niż obrzędu.
Najnowsze komentarze